Khi cảnh sát giết người da đen, đó không chỉ là phân biệt chủng tộc.
Link Chia sẻ: **[bit.ly/antiblackness](<http://bit.ly/antiblackness>)** [**Trang Chủ**](<https://vsan4abolition.carrd.co>)
https://lh3.googleusercontent.com/GxiHFJI-MO67LusLKAGH57mvhBwWWhlXBgNcwIMhu4MTiMlVfST7tofEdMUk3ZG4s4J05S86j9Ir0xWL-QypTlnbiXJtgML7NK7sLDf0FcerrFzjc9wW5vUSP-8FMp-amf0kGoIt
Tác giả: kihana miraya ross Tiến sĩ Ross là một giáo sư ngành nghiên cứu Mỹ-Phi ở trường đại học Northwestern.
Từ “phân biệt chủng tộc” được dùng khắp nơi để giải thích tất cả những nguyên nhân gây ra nỗi thống khổ và cái chết của người Mỹ gốc Phi: thiếu thốn tiếp cận chăm sóc y tế, thực phẩm, nhà ở, việc làm, bị ăn đạn, đánh bằng dùi cui, hoặc đầu gối cảnh sát. Nhưng từ “phân biệt chủng tộc” không thể diễn tả được hết những gì người da đen phải đối mặt trên đất nước này.
Rõ ràng, “phân biệt chủng tộc” không phải là một từ vô nghĩa. Nhưng nó bao hàm quá nhiều vấn đề, từ việc người da đen bị từ chối tiền vay mua nhà, cho đến việc học sinh châu Á bị coi là “hình tượng thiểu số mẫu mực.” Từ “phân biệt chủng tộc” quá chung chung, thiếu cụ thể.
Giật mình sau khi xem đoạn phim quay viên cảnh sát Derek Chauvin giết George Floyd bằng cách đè đầu gối lên cổ, nhiều người Mỹ đang vật lộn với câu hỏi tại sao. Tại sao thế giới ta đang sống cứ lặp đi lặp lại vở bi kịch, với cái chết của người da đen trên nhạc nền là tiếng khóc bi ai của những bà mẹ mất con, và thái độ thản nhiên của những kẻ giết người. Hiểu được [đây là] chủ nghĩa bài da đen mới chỉ là bước đi đầu tiên.
Một số học giả người da đen đã sử dụng khái niệm “chủ nghĩa bài da đen” để miêu tả trải nghiệm sống khi bị đánh dấu là da đen trong một thế giới bài da đen. Điều này nghiêm trọng hơn là chỉ “phân biệt chủng tộc đối với người da đen” - cách nói này quá đơn giản hóa hiện tượng bài da đen. Chủ nghĩa bài da đen là một khung lý thuyết soi rọi cách xã hội bất lực trong việc nhìn nhận nhân tính của chúng tôi - nỗi khinh bỉ, coi thường, ghê tởm đối với sự tồn tại của chúng tôi.
Giáo sư nghiên cứu Mỹ-Phi Frank B.Wilderson, người đặt ra lý thuyết “Afro-pessimism” (tạm dịch: “chủ nghĩa bi quan của người Phi”), lập luận rằng chủ nghĩa bài da đen đã sắp xếp một cấu trúc xã hội mà trong đó phạm trù da đen bị gắn liền với khái niệm “nô lệ.” Mặc dù chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ đã chính thức chấm dứt hơn 150 năm trước, nó vẫn tiếp tục quy định địa vị bản thể của người da đen. Bởi vậy, trong tâm trí nhiều người, giữa nhân loại và phạm trù da đen là mối quan hệ thù địch và không thể hòa giải.
Chủ nghĩa bài da đen miêu tả sự bất lực đối với việc nhìn nhận nhân tính của người da đen. Nó khắc họa thực tế rằng thứ bạo lực thấm đẫm đời sống của người da đen không phải do hành động cụ thể nào của một người da đen - đúng hơn là người bị phân loại chủng tộc là da đen. Những bạo lực chúng tôi phải chịu đựng chẳng liên quan tới bất kỳ hành vi sai trái cụ thể nào, mà cứ vô cớ và dồn dập không ngưng.
https://lh5.googleusercontent.com/2HOTN_A_YnYLyzmC-5eiqZv57BZXF1UdSbh1K_b92X2wy4QS_kH_8QMjDuzaTCRUlpH2a7Is-mjHmtZlD4gxhXFIjLRHekpbup_pLmp78H2APgtUHD_5LmbJTm9vPIhGBdZ4bQte
Một khu tưởng niệm ở thành phố Minneapolis, nơi George Floyd bị cảnh sát giết chết. Ảnh: Stephen Maturen / Getty Images
Chủ nghĩa bài da đen đề cập tới một thực tế: sự thù ghét của xã hội đối với những gì thuộc phạm trù da đen, cũng như thứ bạo lực vô cớ đối với người da đen, trở nên phức tạp hơn nếu ta biết rằng chính xã hội này lại rất cần đến sự tồn tại của chúng tôi. Đơn cử, đối với người da trắng - hay đúng hơn là người được phân loại chủng tộc là da trắng - sự cùng cực của người da đen củng cố phạm trù da trắng, nhân tính, quyền lực và đặc quyền của họ, dù họ có ý thức được việc đó hay không. Người da đen vừa bị coi thường, vừa bị người khác sử dụng như đối trọng để cân đo tính người của mình. Nói cách khác, dù ai cũng có thể phải chịu rất nhiều thiệt thòi chồng chất trong cuộc sống, thì ít nhất họ vẫn không phải bị làm người da đen.
Vậy nên, khi đặt câu hỏi làm thế nào một sĩ quan cảnh sát da trắng có thể bình tĩnh và thản nhiên dồn trọng lượng toàn cơ thể xuống đầu gối của mình đang đè lên cổ một người đàn ông da đen - người đã van xin tha mạng trong hơn tám phút cho đến khi anh ta không còn chút không khí nào để nài nỉ - chúng ta phải hiểu rằng chưa bao giờ có một khoảnh khắc nào trong lịch sử của đất nước này mà đây không phải là thực tế của người da đen.